Fransız sosyolog Pierre Bourdieu hukuk eleştirisine ne tür bir katkıda bulunabilir? Kariyerinin son on yılı boyunca Bourdieu sosyolojinin yarı-teolojik bir okumasına tekrar tekrar geri döndü. Bourdieu 1980’lerin ortalarında Collège de France’daki konferanslarında Durkheim’in “toplum Tanrı’dır” gözleminden sık sık alıntı yapıyordu...

Hukuki formun toplum çapında bir zafer yürüyüşüne giriştiği bir zamanda, “hukuk”tan ziyade hukuki bir form ve hukuk-benzeri bir usul benimsemenin; politik ve akademik hayat, hatta felsefenin kendisi ve –giderek artan bir şekilde– bireysel ilişkiler kadar hukuka uzak alanların dahi evrensel bir varlığı haline geldiği bir zamanda, felsefi teori hukuku nasıl ele alabilir?

Yaşamın hukuka dahil edilmesi, tahmin edilebileceği gibi, yalnızca pozitif sonuçlar doğurmaz: esasında, en ekstrem risklerin önünü açar. Foucault’nun çalışmalarının gösterdiği gibi, biyopolitika ölümcül bir şekilde thanatapolitik’e dönüşme eğilimindedir.

Gramsci’nin hegemonya kavramı, hâkim sosyal grubun kendi değerlerini, alt grupların hâkim sınıfın hakimiyetine yönelik doğal rızalarını sağlama almak için alt grupların zihinlerine ve gündelik yaşamlarına aşılayabilme yeteneği olarak anlaşılabilir. Hegemonya, alt grupların bu tür değerlerin (ve uygulamaların) kendi çıkarlarına olduğunu düşündükleri zaman gerçekleştirilir.